Het aantal mensen met een chronische ziekte zal de komende jaren verder stijgen.

Een groot deel van hen is aan het werk en met veel van hen gaat het goed, maar de vraag is hoe zij aan het werk kunnen blijven.

Geen extra regels, meer kennis

Zo vroeg mogelijk inspelen op de situatie lijkt daarbij cruciaal. De oplossing ligt niet zozeer ligt in extra regels, maar in meer kennis van de bestaande regels en in het voeren van de dialoog op de werkvloer.

De ondersteuning van werkenden met een chronische ziekte zou verbeterd moeten worden en men zou meer moeten doen aan preventie om werkbelemmeringen als gevolg van een dergelijke ziekte te voorkomen.

Richtlijn chronisch zieken en werk

Coronel, het instituut voor arbeid en gezondheid, heeft de richtlijn ‘Chronisch zieken en werk’ opgesteld. Deze multidisciplinaire richtlijn beoogt beschikbare kennis met betrekking tot arbeidsparticipatie met een chronische aandoening te verzamelen en overzichtelijk weer te geven.

Op basis van wetenschappelijke inzichten en ervaringen uit de praktijk geeft de richtlijn aanbevelingen voor de dagelijkse praktijkvoering van bedrijfs- en verzekeringsartsen en overige zorgverleners die betrokken zijn bij de begeleiding van werk(zoek)enden met een chronische aandoening in en naar werk.

Effecten op de arbeidsparticipatie

Uit dit onderzoek blijkt dat bij mensen met een chronische aandoening een aantal factoren een positief effect hebben op de mate van arbeidsparticipatie:

  • een kortere verzuimduur (minder dan 1 jaar)
  • een kortere ziekteduur (minder dan 5 jaar)
  • minder pijn en klachten
  • een positieve herstelverwachting
  • een betere motivatie
  • een jongere leeftijd
  • hoger opgeleid
  • zich welkom voelen op het werk
  • een goede conditie hebben
  • mogelijkheden hebben voor werkaanpassingen
  • steun en begrip van collega’s

Een negatief effect op de arbeidsparticipatie van mensen met een chronische aandoening is:

  • vermoeidheid
  • cognitieve stoornissen
  • co- morbiditeit
  • ineffectieve coping
  • oudere leeftijd
  • lager opgeleid
  • fysiek zwaar werk
  • weinig autonomie en regelmogelijkheden in het werk
  • weinig steun en begrip van collega’s en leidinggevende

Aanbevelingen voor de praktijk

  • De bedrijfsarts is in het contact met de werknemer met een chronische aandoening transparant over zijn positie (ten opzichte van werkgever en werknemer) en over zijn rol.
  • Bedrijfs- en verzekeringsartsen vragen informatie op bij behandelaars wanneer zij dat zelf nodig vinden of wanneer de werknemer met een chronische aandoening daar om vraagt.
  • Bedrijfsartsen en verzekeringsartsen zorgen voor een goede afstemming met de behandelaar en met elkaar. Er is niet altijd daadwerkelijk contact nodig. Vaak is het op de hoogte zijn van elkaars bedoelingen en inzet al voldoende om tot een goede afstemming te komen.
  • Overleg met de behandelaar van de werknemer of het inzetten van een medische expertise bij:
    • bij een verschil van mening over de diagnose of over het beleid;
    • bij stagnatie van het herstelproces;
    • over afstemming van het plan van aanpak voor re-integratie op het individueel zorg- en/of behandelplan;
    • over de inzet van vroege interventies om uitval te voorkomen;
    • onduidelijkheid in de belastbaarheid.

Programma beroepsziekten

Vanaf 2018 zal het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid een ‘Programma beroepsziekten’ uit gaan voeren.

De eerste twee jaar richt het programma zich op de aanpak van beroepsziekten veroorzaakt door gevaarlijke stoffen. Daarna kunnen in het kader van het programma nog twee jaar andere arbeidsrisico’s worden aangepakt.

Veel arbeidsgerelateerde aandoeningen leiden tot langdurig verzuim. Dat geldt vooral voor psychische aandoeningen – in het bijzonder burn-out en PTSS – en klachten aan het bewegingsapparaat. Dit zijn twee van de meest voorkomende beroepsziekten. Ook gehoorschade door te veel lawaai op de werkvloer komt veelvuldig voor.

Door preventieve maatregelen te nemen, kan een werkgever voorkomen dat werknemers ziek worden door hun werk. Vanaf 2018 zal het ministerie van SZW arbeidsrisico’s door een nieuw programma gaan aanpakken.

Bron: ICARA