Als je in lounge 2 van Schiphol binnenloopt, heb je het niet meteen in de gaten dat er iets bijzonders aan de hand is met de verlichting. Alles werkt gewoon goed. Maar de energierekening is met 50 procent gedaald door een nieuw idee van de leverancier van het licht Philips Lighting. Zij produceert nog steeds lampen maar verkoopt geen lampen meer aan Schiphol. De klant heeft namelijk aangegeven behoefte te hebben aan licht en niet aan lampen en armaturen.
Als eigenaar van die producten koop je er ook automatisch de problemen bij zoals het vervangen van kapotte lampen, het installeren en repareren van loshangende armaturen, etc. Dat was het begin van een trend die een enorme omslag betekende voor de producent: light as a service.
Andere vraag, andere oplossingen
Het idee is ontwikkeld door de architect Thomas Rau die Philips met deze vraag confronteerde toen hij met dezelfde vraag worstelde. En de producent was bereid om van het klassieke verkoopmodel af te stappen en een ander business model te ontwikkelen.
Dit is een mooi voorbeeld van het stellen van een andere vraag, waardoor je ook andere oplossingen creëert. Vlak voor de zomer kregen veel klanten van arbodiensten informatie over de nieuwe Arbowet die per 1 juli jl. is ingegaan en welke nieuwe producten de werkgever verplicht is in te kopen. Een mooie omzetgroei lacht hen toe. Gaan we old school verder op de oude voet en kopen we braaf de producten en diensten weer in als een wettelijke verplichting, of laten we er een ander licht op schijnen?
Niet betalen voor arbodienstverlening
Als je geen arbodienstproducten wilt, dan wordt je wel uitgedaagd na te denken over de vraag wat je wél wilt. Aan hoeveel ‘licht’ heb je eigenlijk behoefte?
Je wilt niet betalen voor de arbodienstverlening en de producten die daarbij horen, maar voor de output ervan. Als werkgever heb je bijvoorbeeld behoefte aan een eigen werkwijze voor het kennen en beheersen van de risico’s. Dat is maatwerk.
Je hebt ook behoefte aan werknemers die hun risico’s onder ogen (willen) zien en aanpakken. Je wilt continu weten wat de waarde is van je werknemers en of je als werkgevers en werknemers in staat bent dat optimaal te benutten en te ontwikkelen.
Ander business model
Natuurlijk wil je ook een heldere, vlekkeloze communicatie met de dienstverlener en moet alles voldoen aan de minimale wettelijke vereisten en de privacyregels. Wachttijden wil je ook niet: 50 procent van alle adviezen moeten binnen vier uur zijn verstrekt en 95 procent binnen 24 uur.
En – last but not least – omdat we spreken over een ander businessmodel kijken we ook daar nog even naar. Wat de werkgever betreft stijgen de inkomsten van de dienstverlener mee als de aanwezige inzetbare waarde van de werknemers stijgt; een soort Chinese dokter die betaald krijgt zolang de patiënt gezond is.
Laten we dit allemaal eens onder de loep nemen.
“De producent van de lampen en armaturen blijft eigenaar en is verantwoordelijk voor zijn producten. Het ontwerp is nu veel onderhoudsvriendelijker, want de armaturen gaan 75 procent langer mee en defecte armaturen zijn makkelijker te traceren en individueel te vervangen. En het lichtplan is ook zuiniger door het gebruik van slimmere lampen die langer meegaan, veel minder energie vergen en reageren op de reiziger.”
(Philips Lighting)
Werkstijl- en leefstijlrisico’s
Als werkgever heb je geen behoefte aan een bedrijfsarts of een RI&E. Neen je wilt continu inzicht in de risico’s die er in de organisatie bestaan en die je zelf kunt beïnvloeden.
Je wilt enerzijds weten hoe vaak de risico’s zich hebben gemanifesteerd in de vorm van een bedrijfsongeval, arbeidsverzuim door ziekte. Anderzijds wil je op de hoogte zijn hoe groot de gevolgen daarvan waren, want dan kun je de risico’s stapsgewijs en gecontroleerd aanpakken.
Als werkgever wil je ook weten dat alle werknemers continu inzicht hebben in de risico’s die door hun leefstijl bestaan en die zij kunnen beïnvloeden. Je wilt dat ze enerzijds weten hoe vaak de risico’s zich hebben gemanifesteerd in de vorm van arbeidsverzuim door ziekte of een ongeval op het werk, anderzijds hoe groot de gevolgen daarvan waren. Dan kunnen je werknemers de risico’s stapsgewijs en gecontroleerd aanpakken onder deskundige begeleiding.
Preventieve en curatieve onderzoeken
Slimme lampen branden alleen als er mensen zijn, want dan is er behoefte aan licht. Kunnen we zo ook kijken naar zaken als de PMO’s, healthchecks, vitaliteitschecks, etc.? Waarom biedt men deze producten aan álle werknemers aan en bereiken ze vaak te weinig de werknemers met een verhoogd risico op verminderde inzetbaarheid?
Als werkgever heb je er behoefte aan dat werknemers hun risico’s onder ogen willen zien
Als werkgever wil je continu zicht hebben op de inzetbare waarde van minimaal 90 procent van alle werknemers en de benutting ervan. Zo ook de potentiele risico’s voor wat betreft hun inzetbaarheid, van de eerste tot de laatste werkdag. Werknemers, leidinggevenden en deskundige dienstverleners kunnen de informatie verzamelen door middel van preventieve onderzoeken, maar zeker ook door ‘curatieve’ onderzoeken. Voor dat inzicht heeft de werkgever deskundigen nodig die er hun licht op kunnen laten schijnen.
In een nieuw businessmodel draait de bedrijfsarts geen spreekuren maar levert een bijdrage aan vaststellen, behouden of verbeteren van de inzetbare waarde van de werknemer. In 90 procent van alle spreekuurconsulten met zieke werknemers is dan een toename van de waarde (arbeidsgeschiktheid in uren en/of taken) meetbaar.
Als de deskundige een re-integratiebelemmerend advies heeft gegeven, dan moet een andere deskundige dit advies ook door middel van een second opinion beoordelen. Pas dan heb je als leek de zekerheid dat je werknemer terecht zijn waarde niet kan leveren.
Eigendom, eigenaar, eigenwijs
Als werkgever heb je behoefte aan een dienstverlener die begrijpt dat iedere werknemer ook wordt gezien als de eigenaar van zijn inzetbare kwaliteiten zoals kennis, kunde, kracht en karakter. Dat is zijn eigendom waar hij als eigenaar voor zorgt.
De werknemer zorgt voor het op peil houden van zijn inzetbaarheid, zodat hij nu en in de toekomst als leverancier van waarde is en blijft. Dat mag iedere werknemer op zijn eigen wijze doen.
De werknemer wordt – als hij daartoe in staat is – altijd gestimuleerd om zelf na te denken over zijn situatie, een analyse met een eigen plan van aanpak te maken en dat te bespreken met zijn leidinggevende. Dat is een eigenregiemodel voor de werknemer. Het teruggeven van eigen regie aan de werknemer is een proces dat je als werkgever stapje voor stapje moet doen, want in de laatste decennia hebben Nederlandse werkgevers de werknemers veel uit de wind gehouden als het gaat om inzetbaarheid. Werkgevers krijgen nog steeds vaak de schuld als iemand uitvalt met bijvoorbeeld een burn-out.
Van de dienstverlener mag u verwachten dat hij een zichtbare en aantoonbare bijdrage levert aan het ondersteunen van de werknemer en geen paternalistische verzorgende houding hanteert.
“De werknemers als leverancier van kennis, kunde en karakter blijft eigenaar en is verantwoordelijk voor zijn inzetbaarheid. De arbeidsovereenkomst is nu veel onderhoudsvriendelijker want het portfolio met gezondheid, vitaliteit, flexibiliteit en mobiliteit wordt door de leverancier op peil gehouden. En het inzetbaarheidsplan is ook zuiniger door het gebruik van slimmere interventies waardoor de werknemers langer meegaan, veel minder energie van zichzelf vergen en reageren op de klant.”
(Werkgever)
Ondersteuning werknemers door deskundigen
Leidinggevenden en werknemers kunnen deskundige dienstverleners betrekken bij hun informatiebehoefte en daarvoor vragen stellen of opdrachten geven.
De dienstverlener heeft daarvoor tevoren bekend gemaakt welke vragen en opdrachten hij in behandeling kan nemen. Bij ieder antwoord en advies vraagt de deskundige vervolgens om feedback om te zien of hij de juiste vraag heeft beantwoord, of zijn advies duidelijk is en begrepen wordt, en of de leidinggevende en/of werknemer zijn advies opvolgt.
In verband met privacy zal de werkgever uiteraard niet altijd weten wat de inhoud van het advies van bijvoorbeeld een bedrijfsarts is, maar wel of de werknemer het advies wel of niet opvolgt. Als de deskundige een interventie adviseert, dan is dat altijd onderbouwd met een berekening van de investering en de waardetoename.
Gaat het licht uit of aan voor de arbodienstverlener?
De arbodiensten bestaan al bijna 25 jaar en vieren binnenkort hun zilveren jubileum. Het businessmodel is door hen niet echt veranderd in al die jaren. Misschien kunnen ze nu de knop omzetten aangemoedigd door werkgevers die zijn verlicht door de vernieuwende gedachten van een architect!
