Vraag:
Veel werkgevers worden door de coronacrisis met allerlei nieuwe vragen geconfronteerd. Vragen over het dragen van een mondkapje is daar een van. Mag een werkgever een werknemer verplichten om tijdens het werk een mondkapje te dragen?
Antwoord:
Deze vraag zal ik beantwoorden aan de van de zaak waar de kantonrechter Utrecht zich over moest uitspreken. Het betreft een werknemer die sinds 2014 als bezorger voor een banketbakkerij werkt. Hij brengt goederen rond bij verschillende vestigingen, bezorgt bij afnemers en haalt spullen op bij leveranciers.
Op 13 oktober vorig jaar laten de eigenaren van de banketbakkerij het personeel weten dat zij vanaf dat moment een mondkapje moeten dragen op het werk. De bezorger weigert gehoor te geven aan deze regel, waarna de werkgever zijn loon opschort en hem de toegang tot het werk ontzegt.
De bezorger is het hier niet mee eens en stapt naar de rechter. Volgens de bezorger zorgt het dragen van een mondkapje voor veel hinder tijdens zijn werk en kan hij voldoende afstand houden van collega’s, waardoor het dragen van een mondkapje in zijn functie niet nodig is.
Dat zijn werkgever heeft toegezegd dat hij in de auto geen mondkapje hoeft te dragen, doet daar volgens de bezorger niks aan af.
Instructierecht
De eigenaren van de banketbakkerij beroepen zich op het zogenoemde instructierecht (artikel 7:660 BW). Daarin staat dat werknemers zich moeten houden aan de voorschriften die werkgevers opstellen. Hoewel over de effectiviteit van het mondkapje wordt getwist, is het een maatschappelijk aanvaard middel.
De kantonrechter houdt het er voorlopig op dat het dragen van een mondkapje gedurende de coronapandemie aan de veiligheid en gezondheid kan bijdragen. Hij oordeelt dat de banketbakkerij haar medewerkers inderdaad deze verplichting mag opleggen. De banketbakkerij moet als werkgever de individuele belangen van de medewerkers beschermen door te zorgen voor een gezonde en veilige werkomgeving.
Daarnaast heeft de werkgever een bedrijfsbelang, omdat hij medewerkers bij ziekte of quarantaine moet doorbetalen. Ook daarbij kan het dragen van een mondkapje helpen. De banketbakker hoeft geen onderscheid te maken tussen verschillende functies, zo oordeelt de kantonrechter. Een mondkapjesmaatregel kan namelijk alleen effectief zijn als iedereen zich eraan houdt.
De eigenaren van de banketbakkerij mogen het loon van de bezorger dus opschorten en hem de toegang tot het werk ontzeggen zolang hij weigert een mondkapje te dragen.
Kortom; werkgevers hebben dus de verplichting zorg te dragen voor een gezonde en veilige werkplek. Vanuit die gedachte en het wettelijk instructierecht kunnen ze een mondkapjesplicht invoeren. Werkgevers moeten wel een belang bij het dragen van een mondkapje aantonen.
Daarnaast moeten minder ingrijpende maatregelen niet mogelijk zijn en moet er sprake zijn van tijdelijkheid. Verder moeten werkgevers hun werknemers goed instrueren over de manier waarop de mondkapjes gebruikt moeten worden, de kosten vergoeden én rekening houden met belangen van werknemers die om medische redenen geen mondkapje kunnen dragen.