Hoe zorg je ervoor dat meer mensen met een psychische kwetsbaarheid aan het werk gaan en blijven?
Jac van der Klink, bijzonder hoogleraar Psychische gezondheid en duurzame inzetbaarheid in arbeid, maakt in zijn onderzoek gebruik van het Capability Model. Ook in het project ‘Mensen Met Mogelijkheden’ ziet hij allerlei aanknopingspunten.
Het Capability Model gaat uit van het feit dat álle mensen verschillen en dus allemaal net iets naders nodig hebben om hun talenten optimaal in te zetten. “Iedereen is anders”, stelt Van der Klink. “Geslacht, intelligentie, leeftijd en allerlei andere zaken maken dat mensen verschillend zijn. Als je psychische kwetsbaarheid aan dat rijtje van zaken waarin mensen kunnen verschillen toevoegt, ontdoe je dat van het stigma dat er nu vaak aanhangt. En dat werkt heel stimulerend voor het inzetten van iemands mogelijkheden.”
Juiste voorwaarden
Het bieden van de juiste voorwaarden is in het Capability-model het sleutelbegrip om gebruik te kunnen maken van aanwezige talenten en mogelijkheden.
“Helaas werkt het in veel arbeidssituaties nog niet zo. Werk is nu vaak georganiseerd in functies. Mensen moeten in die mal passen. Maar als iedereen verschillend is, worden niet alle talenten benut.”
Van der Klink stelt dat werkgevers op basis van het Capability-model heel anders naar hun medewerkers kunnen kijken. “Welke talenten zijn nodig in mijn organisatie en welke functies en mensen passen hierbij? Als je kijkt naar iemands talenten, ga je ook uit van de waarde die iemand kan toevoegen aan je bedrijf. Uit onderzoek blijkt dat dit bij uitstek belangrijk is voor mensen met een (psychische) kwetsbaarheid, personen die net iets minder draagkracht hebben.”
Motivatie
Ook het project Mensen Met Mogelijkheden, waarin 21 beroepsgroepen de handen ineen hebben geslagen om meer mensen met een psychische kwetsbaarheid aan werk te helpen, gaat uit van de positieve kracht van mensen.
“Het benutten van iemands positieve kracht is enorm belangrijk”, aldus Van der Klink. “Het gaat om het inzetten van de weerbaarheid in plaats van de kwetsbaarheid. Werkgevers spelen in Mensen Met Mogelijkheden dan ook een belangrijke rol. Aan de motivatie van mensen met een psychische kwetsbaarheid ligt het over het algemeen niet. Ze kunnen prima functioneren in hun werk, als ze een werkgever treffen die hun kwaliteiten ziet. Die hen in de gelegenheid stelt om te participeren en daarbij rekening houdt met hun beperkingen. En die hen daarmee dus de juiste voorwaarden biedt.”
Ketensamenwerking
Ook de keten van professionals waarmee mensen met een psychische kwetsbaarheid te maken hebben, is bij Mensen Met Mogelijkheden zeer belangrijk. Van der Klink kan dit alleen maar toejuichen.
“Psychische problematiek is per definitie complex en moet je dus multidisciplinair in de keten oppakken. Het is zaak dat alle betrokken partijen – variërend van bedrijfsartsen, HR-professionals en jobcoaches tot arbeidsdeskundigen, psychologen en psychiaters – intensief met elkaar samenwerken om het werk zo in te richten dat mensen met een psychische kwetsbaarheid duurzaam aan het werk gaan en blijven.”
Successen
Van der Klink wil tot slot benadrukken dat ook het perspectief van de persoon met de psychische kwetsbaarheid – de ervaringsdeskundige – moet worden meegenomen. Alleen die persoon zelf kan aangeven wat zijn doelen zijn en wat nodig is om die doelen te verwezenlijken. Ga in gesprek en zoek uit waar iemand goed in is. Welke successen heeft hij behaald en hoe heeft hij dit voor elkaar gekregen? Daarvan moet je gebruikmaken. En dat kan alleen als er in de keten goed met elkaar wordt samenwerkt en de cliënt daarbij centraal staat.
Meer weten over Mensen Met Mogelijkheden? Bezoek dan de website van het project. Geïnteresseerde arbeidsdeskundigen, loopbaancoaches, HR-managers, psychologen, psychiaters en re-integratieprofessionals kunnen een training volgen om erkend MMM-professional te worden.