Noodklok Acture: te weinig perspectief voor werknemer met psychische klachten

Steeds meer werkenden zitten thuis vanwege psychische klachten.

Inmiddels gaat het om 100.000 mensen en het aantal instromers in de WIA neemt nog elke dag toe, met alle kosten van dien voor de samenleving.

Inmiddels zijn werknemers met psychische klachten gemiddeld bijna net zo lang uitgeschakeld als medewerkers die uitvallen vanwege levensbedreigende ziekten.

Dat kan zo niet langer, meent de Acture Groep, specialist private uitvoering van sociale zekerheid in Nederland. Ons sociale stelsel biedt zó weinig perspectief, dat we deze werknemers behandelen alsof hun dagen geteld zijn. Om werkenden met psychische klachten uit de WIA eerder – en vooral: gezond – weer aan het werk te krijgen is een nieuwe aanpak nodig.

Goede activering ontbreekt

Volgens Acture ontbreekt het aan goede activering. Leidinggevenden vinden het moeilijk om deze werknemers weer aan het werk te krijgen en te begeleiden. De bedrijfsarts kan een veel actievere rol vervullen, maar dat moet dan wel beter in de wet worden geregeld. Nu mag de bedrijfsarts alleen advies geven en ligt er een te grote verantwoordelijkheid bij de leidinggevende.

Driehoek van deskundigen

Acture bepleit een werkwijze in een driehoek van deskundigen – de bedrijfsarts, de verzekeringsarts en de arbeidsdeskundige – en geeft drie concrete aanbevelingen om de begeleiding van werknemers met psychische klachten verder te verbeteren.

Aanbeveling 1 – Ga met de bedrijfsarts van advies naar instructie

Werknemers met psychische klachten zijn gebaat bij snelle werkhervatting in een aangepaste functie met gereguleerde werkdruk en/of taakbelasting. De werkgever worstelt vaak met deze complexe materie. Om de werkgever pas na de twee Poortwachterjaren te laten corrigeren door UWV – met misschien wel een loonsanctie als risico – komt neer op de put dempen als het kalf verdronken is. De wet zou het advies de bedrijfsarts niet alleen leidend moeten maken, maar ook tot instructie moeten verheffen.

Aanbeveling 2 – Zet het CBBS meteen in, niet pas na twee jaar

Snelle werkhervatting vraagt bij psychische klachten vrijwel altijd om een aangepaste functie met gereguleerde werkdruk en/of taakbelasting. Arbeidsdeskundigen zijn onmisbaar om hierover te adviseren en te oordelen. Het kabinet bestudeert nog hoe het de kwaliteit van hun bijdrage kan waarborgen. Acture adviseert om dit te doen door het Claimbeoordelings- en Borgingssysteem (CBBS) toegankelijk te maken voor de bedrijfsarts, de verzekeringsarts en de arbeidsdeskundige. Momenteel hebben alleen UWV-medewerkers toegang en wordt het systeem dus pas na twee jaar verzuim ingezet. Voor werknemers met psychische klachten zijn juist de eerste twee verzuimjaren cruciaal. Een vrij toegankelijke CBBS stelt arbeidsdeskundigen in staat om vanaf dag één uniforme kwaliteit te leveren.

Aanbeveling 3 – Ontwikkel protocollen voor regulering van werkdruk en taakbelasting

Het is ook cruciaal dat de bedrijfsarts bij psychische klachten heldere, eenduidige en bewezen effectieve instructie geeft voor regulering van de werkdruk en de taakbelasting. Dit kan door hiervoor dwingende, evidence based protocollen te ontwikkelen. Hier ligt een uitdaging voor de beroepsgroep zelf. Acture beveelt hierbij aan vast te houden aan het uitgangspunt dat afwijken alleen mogelijk is als de bedrijfsarts dit afdoende motiveert en vastlegt. Zo zijn de eenduidigheid en kwaliteit gewaarborgd, terwijl er ook ruimte blijft voor noodzakelijk maatwerk. Geen werknemer en geen werksituatie zijn immers hetzelfde.

Acture komt tot haar voorstel op basis van een analyse van eigen verzuimdata (ruim 173.000 geanonimiseerde dossiers) en publiek beschikbaar onderzoek.