Er wordt veel onderzoek gedaan naar autisme. De laatste jaren staat ook autisme bij vrouwen steeds meer in de schijnwerpers.
Autisme uit zich bij vrouwen anders dan bij mannen. Vrouwen proberen zich vaak aan te passen, waardoor het vaak onopgemerkt blijft, er verkeerde diagnoses worden gesteld en niet of verkeerd behandeld wordt.
Om meer te weten te komen over autisme bij vrouwen, ben ik in gesprek gegaan met Anne Marie van Hees. Bij Anne Marie is vijf jaar geleden de diagnose Asperger vastgesteld.
Anders dan anderen
Weten dat ze autisme heeft, is voor Anne Marie een opluchting geweest. Ze heeft altijd gevoeld dat ze anders is dan anderen. Ze hoeft zich nu niet meer anders voor te doen dan ze is.
Ook biedt de diagnose meer mogelijkheden voor hulp én kan ze anderen beter duidelijk maken wat ze nodig heeft, bijvoorbeeld wanneer ze een ingreep krijgt waarvoor ze gespannen is.
Ze onderschrijft de noodzaak voor goede diagnostiek en dat duidelijk wordt hoe groot de impact van autisme is op het leven van vrouwen.
Anne Marie legt uit: “Vrouwen met autisme worden vaak overvraagd vanwege hun sterke kwaliteiten en kunnen vaak hun grenzen niet goed aangeven. Ook ligt, door het niet goed begrijpen van zaken, misbruik op de loer”.
Kwaliteiten
Al op de middelbare school blijkt Anne Marie een echte doorzetter. Ze heeft meer tijd nodig om de stof te leren en krijgt van docenten te horen dat ‘het er wel in zit, maar nog niet uitkomt’.
Na drie doublures slaagt ze met mooie cijfers en start ze aan haar loopbaan. Ze rolt in diverse banen en functies en volgt verschillende opleidingen. Kwaliteiten die haar van pas komen, zijn onder meer haar hoge inzet, haar hoge normen waardoor ze kwaliteit levert, haar oog voor detail en punctualiteit. Ze pakt de kansen die op haar pad komen aan vanuit de gedachte ‘dat kan ik wel’.
Valkuilen
Wat mensen niet weten, is dat er ook zaken zijn die haar erg veel energie kosten en die later in haar loopbaan meermaals tot burnout-klachten leiden. Vooral het samenwerken met anderen ervaart ze als slopend.
Zelf ziet ze vaak snel wat de problemen en oplossingen zijn. Het praten over koetjes en kalfjes en het proces van ‘alle neuzen de goede kant op krijgen’ is echter niet aan haar besteed en leidt tot veel irritaties.
Ook wordt haar eerlijkheid en directheid niet altijd gewaardeerd. Het liefst werkt ze alleen, zodat ze zich niet voortdurend hoeft aan te passen aan andere mensen. Op die manier kan ze ook prikkels verminderen. Prikkels komen hard bij haar binnen en het lukt haar bijvoorbeeld niet om deze te filteren en te prioriteren, waardoor haar brein overprikkeld wordt.
Vooral het samenwerken met anderen ervaart ze als slopend
Ook heeft ze veel behoefte aan voorspelbaarheid. Ze wil graag weten waar ze aan toe is en kan niet goed omgaan met onverwachte situaties of besluiten. Zelf maakt ze vaak lijstjes, zodat ze prioriteiten kan stellen.
Voor Anne Marie is vaak álles belangrijk en dat geeft stress.
Ook hanteert ze vaste routines, bereidt ze zich graag zorgvuldig voor en handelt ze volgens een vaste structuur en tijden. Dit geeft haar rust en overzicht en voorkomt paniek.
Wiskunde
Anne Marie heeft van jongs af aan geleerd om ‘te doen wat iedereen doet’ en wat er van haar wordt verwacht.
Door daarnaast veel te lezen over autisme en psychologie, heeft ze veel kennis opgedaan van het menselijk gedrag. Ze legt uit dat ze het vele lezen nodig heeft om zaken te begrijpen en los te kunnen laten. Het helpt haar om haar eigen brein en de interactie met anderen beter te snappen, en te kunnen achterhalen wat er in een (sociale) situatie gebeurt en wat er van haar wordt verwacht.
Ze heeft weinig gevoel bij wat een ander vertelt
Dit voelt ze niet van nature aan; ze heeft weinig gevoel bij wat een ander vertelt en ze voelt haar eigen grenzen en gevoelens vaak niet of pas heel laat aan. Hierdoor moet ze veel beredeneren. Of, zoals een vriendin haar zegt: “Het leven is voor jou een grote wiskundige som. Je puzzelt eerst zaken uit en wanneer het helder is, ga je het doen”.
Autismecoach
Sinds enkele jaren is Anne Marie de trotse oprichter en eigenaar van DUTTA, een plek voor dagopvang, uitlaatservice, training, therapie en advies voor honden. Hier heeft Anne Marie van haar passie (honden) haar werk kunnen maken. Ze doet dit werk met veel plezier, al komt ze ook hier haar uitdagingen tegen en ligt overvraging op de loer.
Anne Marie vindt het belangrijk dat mensen meer te weten komen over wat autisme is en welke (grote) impact dat op het leven van mensen heeft. Mensen met autisme kunnen zich niet zonder meer aanpassen aan de verwachtingen en eisen die gesteld worden, maar ze proberen dat wel. Dat is niet vol te houden en leidt tot overvraging.
Haar advies aan mensen met dezelfde diagnose is dan ook om hulp te zoeken bij een goede autismecoach. Zo kun je bespreken waar je tegenaan loopt en kun je naar oplossingen zoeken.
Stel jezelf de vraag wat je nodig hebt en wat het beste werkt voor jou. Dat is voor iedereen anders. Zeker is wel dat autisme blijvend is; ook na een behandeling bij een psycholoog zijn de kenmerken nog aanwezig, in tegenstelling tot wat haar voormalig werkgever dacht.
Vrouwen en autisme
|
Wil je meer weten over autisme en over de invloed van autisme op werk?
Het Blikveld biedt samen met WerkmansMobiliteit de geaccrediteerde online module ‘Autisme en werk’. De eerstvolgende is op 9 februari 2023. Tijdens deze module staat de stoornis in het autismespectrum en de impact op werk centraal.
