Nergens in Europa worden er zo weinig beroepsziekten gemeld als in Nederland.
Er bestaat in Nederland grote huiver om beroepsziekten te melden, ook door bedrijfsartsen. Niemand wil dit toegeven, maar dat komt omdat we bang zijn voor claims. En deels terecht.
De FNV wil een fonds voor beroepsziekten. Een sympathiek idee en de vraag is niet of dat fonds er komt, maar of het nog eens dertig jaar gaat duren voordat er een aparte regeling gaat komen.
Klinkt goed, zo’n fonds. Want, het zal je maar gebeuren, ziek en arbeidsongeschikt door je werk. Toch, er zitten haken en ogen aan…
Allereerst is de werknemer van 2014 niet meer de werknemer van 1980 (al ziet de vakbond dat misschien anders). Wat te doen met 800.000 zzp-ers, de jobhoppers (is heel normaal tegenwoordig).
En anno 2014 ben je geen slachtoffer meer, maar iemand die zijn eigen werk managet. Dat wil niet zeggen dat er niet nog aardig wat te winnen is in de relatie werken en gezondheid.
Ten tweede is het de vraag welke andere categorieën ziekte je kunt bedenken en wat daar de consequenties van zijn. Denk even mee, er zijn ook rokersziekten. Of breder: ongezonde leefstijl ziekten en erfelijke ziekten. Wie vult deze fondsen? Of valt dat onder de ziektekostenverzekering?
Twee voorbeelden uit de praktijk. Nee, eerst de definitie:
“Een beroepsziekte is een ziekte of aandoening als gevolg van een belasting die in overwegende mate in arbeid of arbeidsomstandigheden heeft plaatsgevonden.” Bron: www.beroepsziekten.nl
Dat klinkt simpel, maar zoek maar eens uit waar u precies die stoflongen heeft opgelopen. Een vak apart. En zeker als de persoon in kwestie ook nog eens een straffe roker is en bij vier werkgevers heeft gewerkt.
Of neem de spreekwoordelijke stratenmaker die ernstige rugklachten heeft overgehouden aan twintig jaar straat maken, echter deels ook in zijn privétijd. En wie is dan aansprakelijk? De buurman niet, maar de werkgever wel? Kan de werknemer nu een beroep doen op een fonds? Of de werkgever?
Er is het voorbeeld van asbest. Iedereen weet dat je astbestkanker (bijna altijd) op het werk oploopt. Dat lijkt makkelijk.
Pas na vele (!) jaren echter, jaren met vaak heel nare juridische gevechten, is er uiteindelijk een fonds ‘uitgepolderd’, waardoor in vele (niet alle) gevallen tegenwoordig ellenlange en slopende procedures worden voorkomen. Niet dat er in dit fonds geen kleine lettertjes zijn die beslist ruimte laten voor advocaten.
Er is ook het voorbeeld van letselschadeprocedures zoals bijvoorbeeld bij whiplash (whiplash mag je niet meer zo noemen, maar iedereen weet waarover ik het heb). Lang geleden is al aangetoond dat de whiplashklachten na een ongeval recht evenredig lang blijven bestaan met de duur van de juridische procedure. En reken maar dat die procedures lang duren.
Een poging om hier een soort fonds en schikking binnen een jaar na het ongeval op te zetten, is hopeloos mislukt. Teveel belangen. Er gaat meer dan 150 miljoen euro, alleen al in Nederland, om in de whiplashbusiness.
Wie gaat bepalen of er een beroepsziekte is en in welke mate? De bedrijfsarts natuurlijk, de specialist en waarschijnlijk een aparte instantie (centrum voor beroepsziekten misschien?), en vervolgens: de juristen…
Het asbestmodel lijkt charmant: iedereen een uitkering, ongeacht de (mate) van aansprakelijkheid. Maar, de meeste ziekteoorzaken zijn erg ingewikkeld. En, wat veel belangrijker is, wat levert het op? Is dat erkenning, wat geld en veel getouwtrek waar de oorzaak ligt? Of levert het minder zieken, minder doden en gezondere arbeid op?
Zoals vaker kiezen we ervoor om procedures te veranderen, in plaats van te kijken waarom we de huidige regels niet gewoon toepassen. Maar goed, zoals het nu loopt, is ook niet alles.
Er bestaat in Nederland grote huiver om beroepsziekten te melden, ook door bedrijfsartsen. Niemand wil dit toegeven. maar dat komt omdat we bang zijn voor claims. En deels terecht.
Nergens in Europa worden er zo weinig beroepsziekten gemeld als in Nederland. Zijn ze er niet? Of zien we ze niet? En hoe kan het dat we ze niet zien? Lossen we dit op door een fonds in de wereld te helpen?
Na deze zware kost, wil ik u niet onthouden hoe we beroepsziektemeldingen verregaand kunnen vereenvoudigen, evenals het stroomlijnen van alle procedures.
Als u kranten leest of het journaal volgt, dan zal u ook opgevallen zijn dat wij sinds 1946 bijna allemaal afgeluisterd worden door de VS, de NSA, de BVD, de KGB, ISIS, door Snowden… En wij luisteren hen weer af en vele anderen ons vice versa.
Een triest verhaal en ook helemaal niet nodig! Het is net als bij een ziekmelding: vraag toch wat je wilt weten, maar houd het netjes. Ze hadden mij ook kunnen bellen en vragen wat ze willen weten. Ik heb geen geheimen. Je kunt het dus ook positief kunnen benaderen: waarom luisteren we niet gewoon iedere werknemer af?
En dan is het juli 2014 ,9.00 am: (Matig verstaanbaar telefoongesprek): “Ha moeder, hoe is het met je? Goed goed, en met jou Pieter? Wat zeg je mam? Ik versta je niet. HOE is het met JE? Wat? Ben je doof of zo? Ja, ik heb een beroepsziekte, lawaaidoofheid mam!”
Biep biep, de toon valt weg. En voilà, alles is opgenomen, mijn telefoonnummer gekoppeld aan naam en BSN, automatisch gemeld bij het centrum voor beroepsziekten, bij de arbeidsinspectie, de werkgever, de gemeente, de buren (harder die stereo), de bedrijfsarts en via de mail in mijn eigen inbox, met een adresje voor een letselschadeadvocaat.
Het kan, het gebeurt. We leven in 2014, dertig jaar na dato.
