Vraag:
In de huidige uitzonderlijke coronasituatie heb ik veel werknemers die ik door de lockdown niet kan laten werken, of veel minder uren kan laten maken. Normaalgesproken is het mogelijk om een systeem van plus- en min-uren te hanteren, maar hoe zit dat in deze coronatijd? Kan je van een medewerker vragen niet gewerkte ‘corona-uren’ in te halen?
Antwoord:
Meestal is het systeem van min- en plusuren in een cao uitgewerkt. De werknemer krijgt dan maandelijks hetzelfde aantal uren uitbetaald, maar werkt de ene maand soms meer en de andere maand soms minder uren.
De min-uren moet de medewerker dan op een later moment inhalen. De werkgever moet de werknemer hier dan wel toe in de gelegenheid stellen en er geldt meestal een periode van bijvoorbeeld zes maanden waarin de medewerker min-uren in kan halen. Daarna vervalt een eventueel minsaldo.
De vraag die nu in coronatijd speelt, is of je werknemers – die nu geen of veel minder uren maken dan normaal – kunt verplichten om een tegoed aan min-uren volledig te laten inhalen.
Uitzonderlijke situatie
De plus- en min-urensystematiek lijkt niet bedoeld te zijn voor dit soort uitzonderlijke situaties. Je kunt als werkgever van de werknemer niet vragen om de eerder geschreven min-uren later in te halen, als dit betekent dat de werknemer in deze inloopperiode onevenredig meer moet werken en geen verlof meer mag opnemen. Er speelt hierbij een aantal factoren een rol.
Niet werken, ook recht op loon
Ten eerste bepaalt de wet dat een werknemer ook recht heeft op loon als hij niet werkt, tenzij het niet werken voor zijn rekening komt. Van dit laatste is geen sprake wanneer je werknemers door de lockdown niet of veel inzet.
Beroep op NOW-regeling
Ten tweede speelt een rol of een werkgever een beroep doet op de NOW-regeling en dus loonkosten door de overheid gecompenseerd krijgt. In dat geval is het onredelijk dat de werknemer min-uren later nog eens zou moeten inhalen.
Gelijke behandeling
Ten derde speelt gelijke behandeling van werknemers een rol. Wanneer deeltijdwerknemers die op basis van een plus- en min-urensysteem uren zouden moeten inhalen, terwijl fulltimewerknemers met een vaste urenomvang het loon tijdens de lockdown gewoon doorbetaald krijgen, kun je je afvragen of er geen sprake is van ongelijke behandeling.
Een werknemer zou kunnen stellen dat de werkgever onderscheid maakt naar arbeidsduur en contractsomvang, en dat is in strijd met de wet en de Europese Kaderovereenkomst inzake deeltijdarbeid.
Werknemers met tijdelijke contracten
Voor werknemers met een tijdelijk contract dat binnenkort afloopt en waarbij de werknemer lange tijd een enorm saldo aan min-uren heeft opgebouwd door de lockdown, geldt dat het niet of nauwelijks mogelijk is om die min-uren in te halen. Een werknemer zou die min-uren dan moeten terugbetalen.
Maar is dat in deze uitzonderlijk situatie redelijk? Ik denk dat een werknemer in de huidige situatie kan stellen dat de werkgever die uren niet (volledig) mag verrekenen. Helemaal wanneer een werkgever een beroep op de NOW-regeling doet en loonkostensubsidie krijgt.
Deze tijd is voor ondernemers en werknemers een bijzonder moeilijke tijd en ik snap dat iedereen zijn best doet om het hoofd boven water te houden. Alleen kan de werkgever juridisch gezien de verantwoordelijkheid van het oplopen van min-uren niet (volledig) bij werknemers leggen.