Een organisatie bestaat bij gratie van de mensen die er deel van uitmaken.
Organisaties die slechts een zuiver instrumentele blik hanteren op ‘humal capital’ – waarbij mensen inwisselbaar zijn – blijken geen bodem voor waardigheid. Dat stelt prof. dr. Rob Blomme van de Open Universiteit Heerlen.
Hij benadrukt dat het belang van de menselijke conditie en menselijke waardigheid naast het economische belang veel meer op de voorgrond zou moeten staan.
Mensen ontlenen een groot deel van hun identiteit, zelfrespect en hun waardigheid aan het werken binnen een organisatie.
Belang van menselijke waardigheid
Sommige onderzoekers stellen dat de Managementpraxis en het onderzoek naar Management en Organisatie sterk beïnvloed is door het neoliberalisme. Daarin staat centraal staat dat het menselijke welzijn grotendeels voortkomt uit de mate waarin economische vrijheid voor individuen mogelijk is.
Zij verwijzen naar het onderbelichte belang van het begrip menselijke waardigheid binnen de huidige management- en onderzoekspraxis.
In het vakgebied Management en Organisatie wordt desondanks nog nauwelijks stil gestaan bij de menselijke waardigheid. “Merkwaardig”, stelt Blomme, “juist voor ons vakgebied is dit aspect relevant en zijn er veel argumenten die de relevantie ervan voor de managementpraxis en het onderzoek in dit vakgebied rechtvaardigen.”
Absurde organisaties
Vanuit bedrijfskundig perspectief wordt onderzoek verricht naar hoe management en organisaties effectiever en efficiënter kunnen worden in een steeds competitiever wordende wereld, waarin meer flexibiliteit vereist wordt.
Het aanwenden van kennis over organisatiegedrag, puur als instrument voor beïnvloeding en manipulatie, verafschuwt Blomme en vindt volgens hem plaats in absurde organisaties.
Menselijkheid, menselijke waardigheid en zingeving zijn begrippen die we volgens Blomme onder druk maar al te snel vergeten, maar het is een belangrijke menselijke conditie. Waardigheid wordt onder andere gevoed door de mate waarin mensen door anderen, collega’s, leidinggevenden worden gerespecteerd.
Werkloosheid en uitval door ziekte lager
Humanistisch management doet dus niet alleen recht aan de doelstellingen van de organisatie, maar ook aan de menselijke waardigheid van medewerkers.
De gevolgen van het utiliteitsdenken zoals werkloosheid, laaggekwalificeerd werk, medewerkersmisbruik, uitval door ziekte zoals burn-out, fysieke klachten en depressiviteit, kunnen door deze managementaanpak teruggedrongen worden.
Met zijn leerstoel Management en organisatie op de Open Universiteit in Heerlen, wil Blomme het tot nu toe onderbelichte humanistische perspectief verder onderzoeken. Een humanistisch managementperspectief is een belangrijke toevoeging op het gangbare utilitaire en economische perspectief.
