De meeste bedrijven hebben weinig oog voor de mentale gezondheid van hun medewerkers. Dat is een van de belangrijkste uitkomsten van de DEKRA Work Safety Barometer 2015/2016.
Volgens de statistieken vormen psychische aandoeningen de op één na meest voorkomende oorzaak van verzuim. Toch besteedt slechts 25 procent van de wettelijk voorgeschreven risico-evaluaties aandacht aan psychologische factoren.
Traditionele thema’s
De meeste aandacht gaat nog steeds naar de ‘traditionele‘ onderwerpen. Vier van de vijf ondervraagden gaf aan de inrichting van de werkplek erg belangrijk te vinden.
Bijna twee derde hield zich met name bezig met het veilig gebruik van werkmateriaal, machines en apparaten. Slechts een minderheid van de ondervraagden (25 procent) gaf aan psychologische belasting als een belangrijke kwestie te beschouwen.
Oorzaak van verzuim
Volgens een onderzoek van ArboNed in 2015 zijn psychische klachten in Nederland een belangrijke oorzaak van langdurig ziekteverzuim, maar het percentage verschilt erg per levensfase.
Psychische klachten komen het vaakst voor tussen het 25e en 45e levensjaar. Het totale ziekteverzuim dat voortvloeit uit psychische klachten bedraagt 33 procent.
Dat betekent dat één op de drie gevallen van ziekteverzuim van middellange tot lange duur zijn oorzaak vindt in psychische problemen bij werknemers. Bij vrouwen zijn ze met 41 procent zelfs de grootste veroorzaker van verzuim.
Open aanpak
Volgens DEKRA zijn in veel bedrijven de gevolgen van psychologische belasting taboe. Soms brengt de analyse van psychologische risico’s een vervelende waarheid naar boven die om actie van het management vraagt. Een prettige werkomgeving en een open managementcultuur zijn bijvoorbeeld van groot belang.
Lichamelijke klachten bijvoorbeeld aan spieren of gewrichten zijn ook een veelvoorkomende oorzaak van ziekteverzuim, maar dit soort verzuim kan tot op zekere hoogte voorkomen worden, bijvoorbeeld met doelgerichte maatregelen die onderdeel zijn van het normale arbo- en veiligheidsbeleid.
Psychologische problemen komen bijvoorbeeld voort uit een slechte taakverdeling, slechte arbeidsomstandigheden met hoge tijdsdruk of onregelmatige werktijden, sociale omstandigheden, slecht management, conflicten op het werk of een ongezonde werkomgeving door geluidsoverlast, een slecht klimaat, gebrek aan reimte of ontoereikend werkmateriaal.
Gebrekkige communicatie
De DEKRA Work Safety Barometer 2015/2016 stipt ook tekortkomingen aan in de communicatie van bedrijven als het gaat om het voorkomen van ongelukken.
Veel bedrijven nemen maatregelen in overeenstemming met de verplichtingen om ongelukken te voorkomen, maar geloven klaarblijkelijk tegelijkertijd niet echt in succes. 92 procent van de ondervraagden heeft duidelijke richtlijnen, maar slechts 63 procent van hen gelooft dat die daadwerkelijk effectief zijn.
Diezelfde vrij negatieve mening heeft men over technische maatregelen, persoonlijke bescherming en training.
Het DEKRA onderzoek wijst uit dat organisatorische en communicatieve maatregelen de meeste potentie hebben als het gaat om preventie.
Preventie
De technische preventie- en veiligheidsmaatregelen staan in West-Europa al op een hoog niveau. Dat is af te leiden uit het relatief lage aantal ongelukken.
Maar in de praktijk ziet DEKRA ook vaak een gebrek aan goed gestructureerde werkprocessen, een gebrekkige organisatie en slecht management, hetgeen kan leiden tot onnodige, psychische belasting.
De Work Safety Barometer wordt jaarlijks door DEKRA gepresenteerd. Voor de editie 2015/2016 werden 800 bedrijven gevraagd om te rapporteren over ontwikkelingen met betrekking tot gezondheid en veiligheid op het werk.