Het ziet ernaar uit dat we nog een hele tijd met het coronavirus moeten leven, ook op het werk. Hoe kun je hier als HR-professional goed op inspelen?

Hieronder tien tips en aanbevelingen van bedrijfsartsen, met dank aan hun beroepsvereniging de NVAB.

Tip 1. Betrek de bedrijfsarts bij de bestrijding van COVID-19

Sinds 1 juni jl. kan iedereen met klachten zich laten testen op corona. Blijkt een van je medewerkers besmet met COVID-19, vergeet dan niet de bedrijfsarts aan te haken. Bedrijfsartsen zijn gespecialiseerd in het vertalen van de uitslag van de coronatest naar werk en de werksituatie. Daarmee helpen ze jou en de werknemer bij de begeleiding tijdens en na de ziekte.

Daarnaast is het zaak om medewerkers ervan te doordringen dat ze een besmetting met COVID-19 melden bij de bedrijfsarts. De bedrijfsarts kan een kring- of contactonderzoek uitvoeren op de werkvloer. Zo kan hij helpen om een eventuele uitbraak de kop in drukken.

Ook is het verstandig om met de bedrijfsarts afspraken te maken over een eventueel fysiek spreekuur, mits dit veilig kan plaatsvinden. Goede zorg, advies of oordeelsvorming kunnen immers niet altijd zonder via face-to-face contact.

Tip 2. Schrap de kantoortuin, creëer een ontmoetingsplaats

Gebruik de coronacrisis om de drukke open kantoortuin met zijn slechte akoestiek, klimaat en verlichting af te schaffen.

Omdat mensen nog steeds veel thuis werken, ligt het accent van werken op kantoor steeds meer op ontmoeten en creatieve processen.

Dit vraagt om minder bureaus en meer ruimtes waar teams kunnen sparren, workshops kunnen volgen of samen koffie kunnen drinken – uiteraard wel met voldoende onderlinge afstand.

Nog een bonus van meer thuiswerken: minder in de file staan, meer mogelijkheden tot het indelen van je eigen tijd en minder werkstress. Dit draagt weer bij aan een gezonde leefstijl en een goede balans tussen werk en privé.

Tip 3. Zorg voor voldoende verse lucht van buiten

Luchtverversing (ventilatie) verkleint verspreiding van het coronavirus en draagt bij aan een prettig en gezond binnenklimaat.

Daarom is het belangrijk dat er in het bedrijf of (kantoor)gebouw voldoende verse lucht van buiten komt; bij kantoorwerk gaat het per persoon om minstens 40 tot 60 m3 per uur.

Is er sprake van recirculatie, waarbij binnenlucht wordt rondgepompt, dan is het belangrijk om na te gaan of dit systeem kan worden omgezet naar een zo hoog mogelijk percentage verse buitenlucht.

Zorg ook dat filters in het systeem tijdig worden vervangen. Als er meerdere mensen tegelijk in een ruimte verblijven, wordt het gebruik van tafel- of plafondventilators afgeraden.

Wil je weten hoe het er in jouw bedrijf of (kantoor)gebouw voor staat met verse lucht en ventilatie? Raadpleeg dan de gebouwbeheerder of de afdeling facilitaire zaken.

Tip 4. Betrek de bedrijfsarts bij preventie

Bedrijven en organisaties ontkomen er niet aan om langdurige maatregelen te nemen tegen het coronavirus.

De bedrijfsarts kan – samen met de arbeidshygiënist – beschermende maatregelen in kaart brengen om het besmettingsrisico op het werk zo laag mogelijk te houden: de zogenoemde restrisico’s.

Het gaat dan niet alleen om bescherming tijdens het werk, maar ook tijdens het vervoer van en naar de werkplek of tijdens andere werkgerelateerde activiteiten, zoals het gebruik van kantines en kleedkamers.

Tip 5. Ga zorgvuldig om met kwetsbare werknemers

Het RIVM stelt dat kwetsbare medewerkers op dit moment in principe hun eigen werk kunnen doen. Uitgangspunt daarbij is dat:

  • de richtlijnen van het RIVM en eventueel aanvullend die van de GGD worden gevolgd;
    er consequent en volgens de bestaande richtlijnen of procedures van je organisatie wordt gewerkt;
  • oncontroleerbare situaties (bijvoorbeeld bijeenkomsten van grote groepen mensen waarbij de 1,5 meter niet goed kan worden gehandhaafd) worden vermeden;
  • waar nodig aanvullende maatregelen worden genomen, zoals persoonlijke beschermingsmiddelen en/of fysieke barrières.

Uiteraard kun je kwetsbare medewerkers altijd adviseren om contact op te nemen met de bedrijfsarts en/of de behandelaar. Het gaat hierbij om de hiervoor ook al genoemde restrisico’s; die bepalen of terugkeer naar de werkplek verstandig is. De bedrijfsarts kan een individuele risico-inschatting doen en adviseren over maatwerk. Hiervoor heeft de medewerker geen toestemming nodig; het preventief spreekuur van de bedrijfsarts is vrij toegankelijk.

Tip 6. Blijf alert op stressrisico’s

Voor veel werknemers is de coronacrisis een stressvolle periode. Wees hier alert op. Houd daarnaast in het achterhoofd, dat de werkgever verantwoordelijk is én blijft voor een gezonde en veilige werkplek, werkindeling en werktijden. Ook als medewerkers thuiswerken.

Tip 7. Langdurige klachten na COVID-19

Omdat COVID-19 een nieuwe ziekte is, weten we nog niet zo veel over het herstel en de re-integratie van patiënten. Wel kunnen mensen die langere tijd op de intensive care hebben gelegen het Post Intensive Care Syndrome (PICS) krijgen.

Daarnaast houden mensen na een corona-infectie soms langdurige klachten, zoals longschade en vermoeidheid. COVID-19 Associated Syndrome (CAS) is hiervoor de verzamelnaam.

Voor COVID-19 (ex)patiënten en naasten die behoefte hebben aan informatie en lotgenotencontact zijn coronalongplein.nl en de Facebook-groep Corona ervaringen en langdurige klachten interessant.

Tip 8. Temperatuurmeting aan de poort

Nu het coronavirus wat minder actief lijkt te zijn, is de kans groot dat medewerkers steeds meer op kantoor komen werken.

Het kan dan – ook als in de herfst het griepseizoen weer begint – een goed idee lijken om bij medewerkers aan de toegangspoort een temperatuurmeting te doen. Dit vraagt echter om een goede afweging en is niet zonder meer toegestaan.

Belangrijk is dat de werkgever zelf niet de temperatuur mag meten; hij moet dit uitbesteden aan de bedrijfsarts of de werknemer zelf. Bovendien mag de temperatuur niet worden doorgegeven aan de werkgever en ook niet worden geregistreerd.

Daarnaast spelen allerlei andere issues mee, zoals de bescherming van privacy, maar ook dat lichamelijk onderzoek doen bij werknemers een inbreuk is op de lichamelijke integriteit. Dit is alleen toegestaan als er een wettelijke grondslag voor bestaat. In het geval van het coronavirus is deze wettelijke grondslag zeker niet op voorhand aanwezig. Bezint eer ge begint dus!

Tip 9. Veelvuldig handen wassen: zorg voor je huid

Handen wassen is en blijft het devies. Maar veelvuldig handen wassen en desinfecteren is een aanslag op de huid. Daarom is het zaak goed voor je huid te zorgen.

Geef medewerkers mee dat ze hun handen gedurende de dag zo veel mogelijk verzorgen met watervasthoudende producten, zoals vette crèmes. Het is verstandig om vochtinbrengende lotions te vermijden; deze zijn in de praktijk namelijk uitdrogend!

En tot slot: vermijd geparfumeerde handcrèmes, zeker wanneer je allergisch bent.

Tip 10. Verwijs naar betrouwbare informatiebronnen

Het is moeilijk om niet te verdwalen in alle informatie over COVID-19. Daarom: er zijn landelijke sites met betrouwbare informatie waar je zelf terecht kunt of naar kunt verwijzen. Bijvoorbeeld:

>>> Meer artikelen over corona