Aangenaam verrast klonk de stem uit de radio: het ziekteverzuim had landelijk een all time low bereikt van 3,9 procent! Juichend wierp ik de dekens van mij af. Weer een mijlpaal, op weg naar de 4-urige werkweek! Want, minder verzuim betekent meer mensen op de werkvloer en dus minder werk per mens.
Voor mij als bedrijfsarts persoonlijk betekent het ook: minder werk, want minder zieken, minder consulten. Prima!
Ook onze roerganger, Jurriaan Penders, voorzitter der bedrijfsartsen (een voortreffelijk bedrijfsarts overigens, dat mag ik hier toch wel zeggen?) was positief gestemd: 3,9 procent is een stap op weg naar 2,5 procent. Dat is namelijk de ondergrens. Lager kan niet.
In die 2,5 procent zitten de echt-zieken. Mensen met hersenbloedingen, hartinfarcten, kanker, andere nare aandoeningen; dappere mensen die zich met recht ziek melden!
Alles boven de 2,5 procent is, wat we vroeger noemden, grijs verzuim. Verzuim, dat wij kunnen beïnvloeden. Het gaat hier namelijk om gedrag en wel om gedrag dat wij liever niet zien: ziek melden in plaats van werken.
Victorie: na al die jaren is er dan succes! Dankzij Falke & Verbaan (een prima bedrijf, dat mag ik hier wel zeggen toch?) hebben wij de mantra omarmt: “Ziekte overkomt je, verzuim is een keuze.” En wie is er niet getraind door de geoliede machine die Falke & Verbaan heet? En dat al veertien jaar lang (ik hoop wel dat er snel een nieuwe, actuelere mantra komt…).
Gaan we nu rusten op onze lauweren? Nee, natuurlijk niet. We gaan de verzuimbegeleiding bij de huisarts leggen! Gekkigheid natuurlijk, het lijkt wel 1 april…
De nieuwste trend is: het Eigen Regie Model. Nou ja, nieuw… al in 2005 besloot de wetgever dat bedrijven zelf de regie moeten pakken over arbo en verzuim. Maatwerk heette dat. Bent u als bedrijf al toe aan Eigen Regie? Zelf bepalen en zelf de regie pakken rond verzuim?!
De wetgever loopt meestal achter, dus al minimaal tien jaar is Eigen Regie de gouden standaard. Maar – read my lips – de komende tijd zult u als bedrijf worden overvallen door bedrijven die u laten kiezen: kunt u het al (de Eigen Regie), of bent u er toch nog niet aan toe?
Wat ik wil zeggen is dit: laten we vooral dit succes vieren. Nooit eerder is het verzuim zo laag geweest. Wees daarom blij! Laat u niet bang maken met berichten over hoe na de crisis alle opgekropte spanningen en ziektes (psychosomatisch!) weer in alle hevigheid zullen opbloeien, als groen blad dat in het voorjaar ontbot na een strenge winter.
Of (zie je nu wel) dat die vermaledijde, partijdige, want door werkgevers betaalde, bedrijfsartsen iedereen aan het werk schopt, ook als het helemaal niet verantwoord. Want we pikken het gewoon niet meer: ons begrip van ziekte en gebrek is namelijk wezenlijk veranderd.
Is 2,5 procent verzuim de ondergrens? Nee natuurlijk niet, er is geen grens. Ja, de Ziektewet zegt dat de grens ligt bij Ziekte of Gebrek. Maar, neem nu maar van mij aan, niemand weet wat precies een ziekte of een gebrek is. Alleen advocaten weten dat en vakbonden. En, de grenzen van ziekte of gebrek zijn ondertussen al zo opgerekt, dat echt alles eronder kan vallen.
Dus: er is helemaal geen rode grens tussen echt ziek en niet echt ziek. Echt ziek is wat wij vinden wat echt ziek is. Niet ziek is wat wij vinden dat niet ziek is. En die begrippen verschuiven. Inderdaad, de economische crisis heeft effect op ons idee over wat wij nog wel en wat wij niet meer als “ziek” beschouwen.
Ons begrip van werk verandert ook, denk aan Het Nieuwe Werken, de 4-urige werkweek en de 1 miljoen ZZP-ers. En zo verandert ook ons begrip van ziekte en arbeidsgeschiktheid en hebben we er eenvoudigweg minder geld voor over dan vroeger, ook dat verandert. Dus vinden we minder mensen “ziek”. Kan ook weer veranderen.
Wat mij betreft is dus 0 procent de ondergrens. Want iedereen kan werken, als we maar willen!
