Burn-out en werkdruk: een groeiend probleem in Nederland

De afgelopen jaren is het aantal werknemers met burn-out gerelateerde klachten in Nederland gestaag toegenomen.

Werkdruk, emotionele uitputting en gebrek aan autonomie zijn enkele van de belangrijkste oorzaken van deze klachten.

De stijgende aantallen

Volgens recente cijfers van TNO hebben in 2022 maar liefst 1,6 miljoen werknemers last van burn-out gerelateerde klachten, een stijging ten opzichte van het voorgaande jaar.

Deze klachten worden gekenmerkt door emotionele uitputting als gevolg van het werk, wat op lange termijn ernstige gevolgen kan hebben voor zowel werknemers als organisaties.

Uit de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) van TNO en CBS blijkt dat 3 procent van de werknemers in Nederland aangeeft overspannen te zijn of een burn-out te hebben door het werk. Bovendien verzuimden werknemers in 2021 in totaal 11 miljoen dagen als gevolg van werkstress, wat de werkgevers naar schatting 3,3 miljard euro kost.

Werkdruk en autonomie

Een van de belangrijkste oorzaken van werkstress en burn-out is werkdruk. Hierbij is er sprake van een disbalans tussen de eisen die het werk stelt en de mogelijkheden die de werknemer heeft om aan die eisen te voldoen.

In 2022 ervaart een derde van de werknemers in Nederland hoge taakeisen, terwijl 42 procent aangeeft weinig autonomie te hebben in het werk. Deze combinatie van hoge werkdruk en gebrek aan controle kan leiden tot chronische stress en uiteindelijk tot burn-out.

Conflicten en ongewenst gedrag

Naast werkdruk spelen ook conflicten en ongewenst gedrag op de werkvloer een rol bij het ontstaan van werkstress en burn-out.

Meer dan een kwart van de werknemers heeft in 2022 te maken gehad met een conflict met een collega, leidinggevende of werkgever. Deze situaties kunnen leiden tot een onveilig werkklimaat en verergeren de stress en druk die werknemers ervaren.

Psychologische Veiligheid

Om werkstress en burn-out tegen te gaan, is het van cruciaal belang dat werknemers zich veilig voelen op het werk. Uit onderzoek blijkt gelukkig dat de meeste werknemers sociale steun ervaren van collega’s en dat ze lastige kwesties kunnen bespreken en hulp kunnen vragen.

Daarnaast geeft 60 procent aan dat het maken van fouten niet erg is. Deze cijfers zijn positief, maar laten ook zien dat er ruimte is voor verbetering. Het is essentieel dat de sociale veiligheid op de werkvloer aandacht blijft krijgen om werkstress te verminderen.

De rol van organisaties

Het ontkennen van het bestaan van burn-out is een gevaarlijke trend die het voorkomen en behandelen van klachten bemoeilijkt. Het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP) benadrukt, dat het individu weerbaarder maken niet voldoende effectief is als de werksituatie niet wordt meegenomen in de oplossing.

Organisaties moeten daarom actie ondernemen om het risico op burn-out bij werknemers te verminderen.

Vier handvatten voor organisaties

Het NIP geeft in een statement vier handvatten aan organisaties om het risico op burn-out te verminderen:

1. Durf te reflecteren
   Organisaties moeten kritisch naar hun eigen werksituatie kijken en bereid zijn om veranderingen door te voeren wanneer dat nodig is.
2. Medewerkers moeten hulpbronnen kunnen aanboren
   Het is belangrijk dat werknemers toegang hebben tot de juiste middelen en ondersteuning om met stress om te gaan.
3. Zorg voor een psychosociaal veilige werkomgeving
   Organisaties moeten een omgeving creëren waarin werknemers zich veilig voelen om problemen te bespreken en om hulp te vragen.
4. Het werkt niet zonder leidinggevenden
   Leidinggevenden spelen een cruciale rol bij het voorkomen van burn-out. Zij moeten in staat zijn om werknemers te ondersteunen, te motiveren en te begeleiden bij het omgaan met werkstress.