Om de kaalslag in de Nederlandse arbeidsmarkt veroorzaakt door de coronacrisis te lijf te gaan, is minimaal 750 miljoen euro extra nodig.

Met dat geld kunnen werknemers, van wie de banen zijn gesneuveld, weer aan het werk worden geholpen en worden begeleid naar een nieuwe job. Ook moet werkend Nederland daarmee op de been blijven.

Om gehoor te geven aan de noodkreet uit de zwaarst getroffen sectoren lanceert OVAL vandaag een reddingsplan: het Deltaplan Werk.

OVAL is de branchevereniging voor duurzame inzetbaarheid waar onder meer loopbaan- en re-integratiebedrijven bij zijn aangesloten.

Doel van het Deltaplan is de werkzekerheid te vergroten, nu ondanks de huidige noodmaatregelen van de overheid medewerkers hun baan verliezen.

Stijgende werkloosheid

Dit jaar loopt de werkloosheid volgens de nieuwste ramingen van het Centraal Planbureau (CPB) op tot 5 procent van de beroepsbevolking. Volgend jaar stijgt de werkloosheid naar verwachting tot 7 procent. Bijna 700.000 Nederlanders zijn dan op zoek naar een baan.

Als er een tweede golf komt en er volgen strenge maatregelen, dan loopt de werkloosheid mogelijk op naar 10 procent, aldus het CPB. In dat geval zitten bijna 1 miljoen mensen zonder werk.

UWV verwacht de grootste banenkrimp in de zakelijke dienstverlening (uitzendbranche en reisbureaus), horeca, cultuur, sport & recreatie, sierteelt en luchtvaart.

Ook andere sectoren, zoals de metaal- en technologische industrie, detailhandel non-food, autohandel en personenvervoer, moeten rekening houden met een groot verlies aan banen, aldus UWV.

In totaal werken zo’n 2,4 miljoen werknemers in een sector die te maken heeft met (zeer) grote krimp.

Wendbaar en weerbaar

“Wachten is geen optie. De coronacrisis en de ramp die dit op de arbeidsmarkt veroorzaakt, grijpen wij aan om substantieel te investeren in ons belangrijkste kapitaal: mensen”, schetst directeur Petra van de Goorbergh van OVAL. “Er is een sterke behoefte aan oplossingen om mensen wendbaarder en weerbaarder te maken, om op die manier werkend Nederland zo goed mogelijk door deze periode heen te loodsen.”

Het onderbouwde Deltaplan bestaat uit gerichte investeringen die zowel bedoeld zijn voor de korte termijn als voor de middellange en lange termijn. Doel is om zo veel mogelijk mensen die aan het werk zijn aan het werk te houden en anderen, die hun baan verliezen, aan het werk te krijgen, bijvoorbeeld via bij- en omscholing.

Sommige maatregelen zijn gericht op werklozen, andere op een specifiek deel van de werkenden, en weer andere op de totale Nederlandse beroepsbevolking (9 miljoen mensen).

Fit en voorbereid

Volgens OVAL verliezen veel medewerkers nu al hun werk, de huidige noodmaatregelen (zoals de NOW-regeling) ten spijt.

Daarom pleit de branchevereniging voor invoering van een nieuwe noodmaatregel ter waarde van grofweg 300 miljoen euro: de zogenoemde Werkfit voucher. Hiermee kunnen mensen die hun werk hebben verloren of binnen twee maanden geen werk meer hebben, per persoon voor 1500 euro passende dienstverlening inkopen, zoals e-coaching, loopbaanadvies, begeleiding naar werk of zelfstandig ondernemerschap of het laten maken van een financiële scan. Zelfregie wordt gestimuleerd. Recht op WW is hiervoor niet nodig.

“Zo laten we mensen niet wachten, maar blijven ze fit voor de arbeidsmarkt en begeleid naar passend werk waar en wanneer dat kan”, schetst Van de Goorbergh.

Gebaseerd op de geschatte groei van de werkloosheid is de Werkfit voucher bedoeld voor circa 200.000 mensen.

Kansberoep

Daarnaast roept OVAL op tot introductie van scholingsvouchers. Hiermee kunnen werkenden (zowel mensen in loondienst als zelfstandigen) en niet-werkenden zich ontwikkelen en voorbereiden op een andere baan. De om- en bijscholing is vooral bedoeld om naar een andere sector over te stappen.

“We willen scholing stimuleren in de richting van zogeheten kansberoepen. Hierbij gaat het om banen als verpleegkundige, elektriciens en monteurs van elektrische installaties, zoals zonnepanelen.”

OVAL benadrukt dat de regeling voor iedereen laagdrempelig en beschikbaar is. De vouchers van maximaal 2.500 euro zijn bedoeld voor naar schatting 100.000 mensen.

Het Deltaplan Werk omvat verder maatregelen die bedoeld zijn om werkenden inzicht te geven in het toekomstperspectief en loopbaanmogelijkheden en om mensen preventief van werk naar werk te begeleiden en voor langere duur te begeleiden naar werk.

Ook wordt het leren en ontwikkelen in bedrijven verder gestimuleerd en ingezet op duurzame inzetbaarheid van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.

“De coronacrisis maakt pijnlijk zichtbaar waar de kwetsbaarheden liggen. Structurele arbeidsmarkthervormingen zijn hard nodig”, stelt Van de Goorbergh.

Volgens OVAL verdienen de investeringen, die moeten komen van overheid, Europese subsidies en sociale partners, zich uiteindelijk terug. Ten eerste kan worden bezuinigd op de uitkeringen (WW en bijstand) als mensen aan het werk komen. Ten tweede gaan de maatschappelijke en gezondheidszorgkosten omlaag. Verder rekent OVAL op behoud en herstel van de verdiencapaciteit van werknemers en moet de omvorming van mensen naar toekomstbestendige banen zoals in de zorg en energietransitie geld opleveren.

Het gehele Deltaplan Werk is hier te vinden.

>>> Lees ook: ‘De grauwe kant van HR: van loonopschorting tot exitstrategie’
>>> Lees ook: ‘Van belangrijk kapitaal naar overtolligheid’