Vraag:
Op dit moment werkt een aanzienlijk deel van Nederlands al geruime tijd thuis en hybride werken is niet meer weg te denken. Van incidenteel thuiswerken is dan ook geen sprake meer. Ben je als werkgever verantwoordelijk voor een gezonde inrichting van de thuiswerkplek?

Antwoord:
De werkgever moet zorgen voor een ergonomisch ingerichte thuiswerkplek, tenzij de werknemer dit in redelijkheid niet van hem kan vragen. Dit is bijvoorbeeld het geval als de werknemer maar incidenteel, voor korte tijd, thuis werkt.

Dit betekent dat een werkgever moet nagaan (of eigenlijk al moet zijn nagegaan) of de thuiswerkplek ergonomisch is ingericht. Als dat niet het geval is, zal de werkgever – afhankelijk van waar behoefte aan is – moeten zorgen voor bijvoorbeeld een ergonomische stoel, bureau of voldoende (kunst)licht.

Het antwoord op de vraag is dus: ja, dat ben je, als werkgever. Uitgangspunt is dat de werkgever zorgt voor goede arbeidsomstandigheden. Dit volgt uit de Arbowetgeving. De Arbowetgeving voorziet in een groot scala aan regels over de werkplek.

Voor thuiswerken geldt wel een verlicht Arbo-regime. Dat houdt in dat de werkgever bij thuiswerkers bijvoorbeeld niet hoeft te voldoen aan de eisen over brandgevaar, vluchtwegen, kleedruimtes, de grootte van de werkruimte en de aanwezigheid van toiletten.

Daarnaast moet je als werkgever beleid voeren over het beperken van werkdruk. Dit komt voort uit de gedachte dat bij thuiswerken een gebrek is aan gebruikelijk toezicht en je de werknemer moet beschermen tegen een te hoge werkdruk.

Wat als de werkgever de zorgplicht niet nakomt?

Als je je zorgverplichtingen schendt, loop je als werkgever een aansprakelijkheidsrisico. De werkgever is aansprakelijk voor de schade die de werknemer in de uitoefening van zijn werkzaamheden lijdt.

Een uitzondering op aansprakelijkheid is als de werkgever aantoont, dat hij zijn zorgplicht is nagekomen of dat de schade het gevolg is van opzet of bewuste roekeloosheid van de werknemer.

Deze zorgplicht geldt ook als de werknemer thuis werkt. Wel zal het dan over het algemeen lastiger zijn om aan te tonen dat de schade is ontstaan tijdens de uitoefening van de werkzaamheden.

Voorbeeld: RSI-klachten

Een voorbeeld uit de rechtspraak: een werkneemster die RSI-klachten had opgelopen door het thuiswerken en haar werkgever aansprakelijk stelde daarvoor, werd in het gelijk gesteld, omdat de werkgever niet had gezorgd voor een ergonomische werkplek.

De werkneemster werkte namelijk niet aan een verstelbaar bureau en ook had de werkgever geen instructies gegeven met betrekking tot risico’s van beeldschermwerk.

Let op: deze zorgplicht geldt in principe ook voor alle personen die niet in dienst zijn bij de werkgever, zoals een zzp’er, maar wel werkzaamheden uitoefenen in het kader van de bedrijfsuitoefening.

Daarnaast loopt de werkgever bij het niet-naleven van de Arbo-normen het risico dat de Inspectie SZW de (thuis)werkplek(ken) komt controleren en maatregelen treft eventueel in combinatie met een sanctie (een afspraak met de werkgever, een waarschuwing of een boete die kan oplopen tot € 13.500).

Thuiswerkregeling

Het is niet alleen belangrijk om bij het personeel te inventariseren hoe hun thuiswerksituatie en –plek is ingericht. Het is ook raadzaam om een thuiswerkregeling op te stellen met daarin duidelijke afspraken over het thuiswerken.

Daarin staan bijvoorbeeld arbeids- en rusttijden, bereikbaarheid, werkplek en arbeidsomstandigheden, werkoverleg, kosten en eventuele vergoedingen, verwerking/bescherming persoonsgegevens van werknemers en controlevoorzieningen.

Instemming OR

Let wel dat het invoeren van een dergelijke thuiswerkregeling instemming van de OR vereist. Laat de medewerkers vervolgens de thuiswerkregeling voor akkoord ondertekenen.

>>> Lees ook ‘Werken vanuit huis, arbeidsrisico of nieuwe kansen?’