Conflictvaardigheid. Waarom pikt de een het wel op en raakt de ander altijd weer verzeild in allerlei ingewikkelde toestanden?
Sommige mensen doen het van nature: goed omgaan met conflicten. Anderen blijven achter de feiten aanhollen, alle trainingen over conflictstijlen en oplossingsstrategieën ten spijt.
Dat de een het wel in zich heeft en de ander niet of minder, heeft alles te maken met het feit dat conflictvaardigheid behalve een snufje inzicht en een scheutje vaardigheid, tevens een hele groot brok vereist van iets wat veel belangrijker is dan alle kennis bij elkaar! En ik ga je nu verklappen wat dat is.
Mindfulness
Dat is de meest hippe term die omschrijft waar het om gaat. De kunst van het ontkoppelen ofwel ruimte maken, door je aandacht naar binnen te richten, op de sensaties in je lichaam. En dan daarin te ontspannen.
Na die korte afleiding en ontspanning reageer je anders op de ander dan ervoor. En het magische is: na jouw ontspanning, reageert de ander ook anders op jou!
Door te ontspannen en je bewust te verbinden met je zelf, verbreek je de negatieve verbinding met de ander en creëer je op subtiel niveau een opening, waarna je de verbinding met de ander gemakkelijker herstelt. Vergelijk het met je computer die is vastgelopen en die je even uit moet zetten om de verbinding weer te kunnen herstellen.
Conflict lost sneller en beter op door ontspanning en neutraliteit
Gevolg van je bewuste inspanning om fysiek te ontspannen, is dat je daarna beter toegang krijgt tot het probleem. Je ziet beter wat je eigen verantwoordelijkheid is, waar kansen en mogelijkheden liggen, of wat er in het moment moet gebeuren.
Zo zag ik laatst op televisie een arts die middenin een oorlogsgebied stond te opereren. Een extreem voorbeeld dat aangeeft dat er geen grenzen zijn aan de kracht van non-agressie. Tussen alle bommen en granaten door – klaarblijkelijk voorbij alle woede en wanhoop – creëerde deze man een magisch veld van heling. Totaal geconcentreerd en gefocust op wat hij moest doen. Ongetwijfeld vanuit een diepe verbinding met zijn taak in het leven.
Het gevecht en de liefde
Onlangs kwam ik erachter dat het bij het omgaan met fysiek conflict niet anders ligt. Een subliem voorbeeld hiervan is Sensei Morihei Ueshiba (1883-1969), de grondlegger van aikido. Nog op 85-jarige leeftijd beschikte hij over ongelimiteerde kracht en macht door zijn vermogen om spanning en angst los te laten en zijn eigen energie met die van de ander te verbinden.
Doel van deze fijnzinnige gevechtskunst is om de aanval onschadelijk te maken zonder te verwonden of gewond te raken, iets wat nadrukkelijk ook bereikbaar blijkt te zijn voor kleinere en fysiek zwakkere personen. Ueshiba zelf schakelde tot het eind van zijn leven zonder uitzondering elke uitdager uit, moeiteloos en blij, zonder pijn of krachtinspanning. Puur op energie. Zijn verklaring: “De ware gevechtskunst is liefde”.
En datzelfde gaat ook op voor mentale conflicthantering: uiteindelijk is het de liefde die je onverslaanbaar maakt in conflictsituaties. Liefde ziet meer en vermag meer. Ontspanning en neutraliteit helpen je om bij je innerlijke bron van liefde te komen.
Terugtrekken uit de arena
“Maar ontspannen lukt mij niet als ik opgefokt of bang ben!” Nee, mij ook niet altijd. Maar dat geeft niet. Dan neem je gewoon afstand – zo mogelijk ook fysiek – en geef je aan er later op terug te komen. In je eigen tijd kun je altijd wel een moment vinden om vanuit een meer ontspannen standpunt na te gaan hoe je de situatie weer in beweging kunt brengen.
Lukt dit niet en is het een belangrijk onderwerp, dan heb je even iemand nodig die naar je luistert. En die je helpt om de innerlijke dialoog met jezelf op gang te brengen.
Valkuil bij het ‘je terugtrekken uit de arena’ is overigens wel, dat je het erbij laat. Dat je uit luiheid, of angst het proces niet afmaakt – wat gelijk staat aan het euvel onder de mat schuiven. Voor je het weet hopen zich onder die mat meer incidentjes op, die zomaar kunnen gaan broeien en ontsteken.
Beloof de ander liever dat je er ‘dan-en-dan’ (noem dag, tijdstip) op terugkomt. Daarmee geef je jezelf ruimte en maak je het voor de ander gemakkelijker te accepteren dat jij ‘wegloopt van de situatie’.
De lus met jezelf
Zet een lastig gesprek dus pas voort, nadat je de lus met jezelf hebt gemaakt. Dus nadat je contact hebt gemaakt met wat je zelf echt, of eigenlijk wilt van de ander. Je bent klaar voor een gesprek als je op een redelijk ontspannen manier kunt verwoorden wat je met name wilt (bereiken), waar je behoefte aan hebt, wat je er eventueel voor nodig hebt en wat je er zelf aan kunt en wilt doen.
Het mild en toch krachtig jezelf kunnen uiten, hangt veelal samen met de mate waarin je bereid en in staat bent geweest om je eigen wonden te verzorgen. Hierbij speelt wederom het vermogen om te kunnen ontspannen een rol. Vanuit je diepste ontspanningspunt kun je namelijk al je ellende opvangen.
Door goede zorg voor jezelf, vermindert je claim op de ander, zoals bijvoorbeeld je dwingende behoefte om gelijk te krijgen. Hierdoor ontstaat bij de ander meer ruimte om jou tegemoet te komen.
Bewustzijn en het zwaard
En wees maar niet bang dat al dat ontspannen een watje van je maakt. Want conflict oplossen houdt in dat je het zwaard hanteert. Om een grens te stellen aan de naargeestigheid van de ander, zul je eerst een einde moeten maken aan die van jezelf.
Wil je geen bloedbaden, dan zul je het zwaard met bewustzijn moeten hanteren; mindful. Vanuit rust. Sharp as a raisor knife, maar ten dienste van de liefde.
Dat is niet zo moeilijk als het klinkt hoor. Door de eerdere zelfreflectie is bij de meeste mensen de helderheid boven komen drijven die op het moment suprême nodig is om het zwaard goed te hanteren. Goede voorbereiding is dus ook hierbij het halve werk.
De paradox
Vertraging door ontspanning brengt meer versnelling en aanscherping dan welke mentale exercitie dan ook. Wil je dus echt goed worden in conflicthantering, oefen dan bovenal met ontspannen in de spanning, daar komt de gouden tip op neer. Je ziet dan sneller de achterkant van je eigen en andermans gelijk, waardoor een langslepend conflict in een uur opgelost kan zijn!
Dat is de magie van conflictoplossing door ontspanning en neutraliteit. En daarop is mijn passie gebaseerd om mensen te helpen bij conflict.
