Een team van medewerkers in de ouderenzorg met een gevarieerde samenstelling, zowel op functie- als op competentieniveau, heeft een positieve invloed op de kwaliteit van zorg, van leven van cliënten en op de tevredenheid van de medewerkers.
Dit blijkt uit onderzoek van het NIVEL.
Leerateliers
In de ouderenzorg stijgt de vraag naar zorg en neemt de complexiteit toe. Dit vereist de inzet van een deskundig en goed toegerust team. Om inzicht te krijgen in de optimale teamsamenstelling is in 2013 het project ‘Proeftuinen Ouderenzorg‘ gestart.
Met als doel optimale zorg aan ouderen te verlenen, gingen zeven teams – zogenoemde leerateliers – proefondervindelijk op zoek naar de beste teamsamenstelling.
Gedurende het project werden de teams gevarieerder in functieniveaus of competenties, door bijvoorbeeld een verpleegkundige aan het team toe te voegen of medewerkers bij te scholen op het gebied van dementie of kleinschalig wonen.
Positie verpleegkundige
In sommige leerateliers was de toegevoegde waarde van de verpleegkundige al merkbaar, met name bij de signalering van problemen bij cliënten en in de coaching en sturing van andere teamleden.
De rol en positie van de verpleegkundige was nog niet binnen alle teams duidelijk. Om onrust en weerstand binnen de teams te voorkomen bleek dat duidelijkheid over ieders rol en positie, en een goede introductie van verpleegkundigen in het team, essentieel.
Ideale teamsamenstelling contextafhankelijk
Ook is gebleken dat de ideale teamsamenstelling afhankelijk is van de context. Elke organisatie geeft dit op zijn eigen manier vorm, passend bij de eigen situatie. Elk functieniveau heeft hierbij haar eigen toegevoegde waarde.
Leidend bij de ideale teamsamenstelling zijn de zorgzwaarte en zorgbehoeften van de huidige cliënten en een mogelijke toekomstige verandering hierin.
Van taakgericht naar cliëntgericht
In de leerateliers ontstonden verschillende verbeterinitiatieven. Zo is de samenwerking en communicatie binnen de teams verbeterd, maar ook de samenwerking met de huisarts, psycholoog en specialist ouderengeneeskunde en de communicatie met ouderen, familie, mantelzorgers en vrijwilligers.
Parallel aan landelijke bewegingen verschuift de visie op zorg van taakgericht naar meer cliëntgericht. Veel medewerkers zijn echter nog op zoek naar de praktische invulling van een cliëntgerichte visie.
Het is volgens de onderzoekers van belang dat het team een eenduidige visie op zorg krijgt en bereid is deze visie in praktijk te brengen.
Verder pleiten ze ervoor dat individuele teamleden meer ruimte krijgen om de zorg aan ouderen te optimaliseren. Voorwaarde is dat de leidinggevende die ruimte ook biedt en teamleden deze ruimte willen en kunnen nemen.
